Сперматик шнур ва веналарининг патологик кенгайиши варикосел дейилади. Одатда касаллик 12-14 ёшли болалар ва ўсмирларда аниқланади. Шуниси эътиборга лойиқки, маҳаллийлаштириш асосан чап томонда. Қоида тариқасида, варикосел ҳеч қандай тарзда ўзини намоён қилмайди ва мунтазам текширувда аниқланади.

Aммо бу эрда хавф бор - варикоселни кеч даволаш!

Мояк варикоз томирлари билан яллиғланиш ривожланади, бу эса келажакда бепуштликка олиб келиши мумкин. Шунинг учун варикоселни даволаш имкон қадар эрта бошланиши керак.

Варикоселнинг сабаблари

Варикоз томирларининг ривожланишининг асосий сабаби веноз босимнинг ошиши ҳисобланади. Бу қон томирларининг чўзилиши ва плексусини қўзғатади. Бунинг натижасида қон оқими бузилади, қон моякда тўпланади ва ҳарорат кўтарилади. Бу сперма ишлаб чиқаришнинг пасайишига, иктидарсизликка ва кейинчалик бепуштликка олиб келади.

Касаллик кекса беморларда ҳам ривожланиши мумкин. Одатда, варикоцеле шиш пайдо бўлиши фонида, асосан, қон оқимининг бузилиши туфайли буйракларда пайдо бўлади.

Ирсият ҳақида унутманг. Кўпинча веноз томирлар деворларининг заифлашишига мойил бўлиши мумкин.

Бу оила аъзоларида веноз варикоз томирлари ва юрак етишмовчилигидан далолат беради.

Варикосел ривожланишининг асосий сабаблари:

• скротум ва қорин бўшлиғида юқори қон босими, бу ич қотиши ёки узоқ вақт жисмоний фаоллик туфайли юзага келиши мумкин;
• тромбоз.

Касалликнинг белгилари

Касалликнинг ривожланишида тўрт босқич мавжуд.

1 босқич. Касаллик шифокор томонидан мунтазам текширув вақтида аниқланади, чунки ташқи кўриниш ёки ҳеч қандай аломат йўқ.

2 босқич. Жисмоний зўриқиш пайтида қорин бўшлиғида ва скротумда тортувчи оғриқлар мавжуд. Ўзгарган томирлар тик турган ҳолатда сезилиши мумкин.

3 босқич. Скротум катталашади, чўкади ёки деформацияланади, мояклар ва сперма томирларининг ўзгариши сезилади.

4 босқич. Доимий оғриқли оғриқ, мояк ҳажми камаяди, унинг зичлиги пасаяди, скротумнинг деформацияси давом этади.

Лапароскопияга ишонишим керакми?

Чизилган оғриқлар, бепуштлик хавфи, жинсий қобилиятнинг пасайиши - варикоселнинг тушкун оқибатлари эркаклар учун жуда кўп ноқулайликлар келтиради.

Ушбу патологияни йўқ қилиш тобора кўпроқ замонавий лапароскопик усул билан амалга оширилмоқда, бу сперматик шнур томирларининг кенгайишини тўғрилашнинг бошқа воситаларига қараганда беморлар томонидан яхши муҳосаба қилинади.

Aнъанавий даволанишдан қандай фарқ қилади?

Ивановивич операциясидан фарқли ўлароқ (варикоселни жарроҳлик йўли билан даволашнинг анъанавий усули), лапароскопик варикоселектомия қорин бўшлиғида кучли тери кесилмасдан амалга оширилади.

Дермисга сезиларли зарар етказиш ўрнига, перитонда понксиён қилинади, бу орқали кичик видео камера ва асбоблар танага киради.

Кўпинча бу усул ўзига хос хусусиятларга ега бўлган микрожарроҳлик операцияси билан ҳам таққосланади. Микрожарроҳлик усули 3-5 см кесма билан амалга оширилади, бу орқали сперматик шнурнинг фасцияси кесилади, сўнгра операция микроскопидан фойдаланилади. Викрил лигатурес томирларни боғлаш учун ишлатилади.

Варикосел бўлса, лапароскопик жарроҳлик тузатишнинг микрооператив усулига нисбатан бир қатор афзалликларга эга:

- аралашув чуқур кесмаларнинг кўринишини ўз ичига олмайди;

- операция камера ёрдамида амалга оширилади (максимал визуализация);

- тикув узунлиги 0,7 мм дан ошмайди.

Статистик маълумотларга кўра, бу усул фақат 2% релапсга олиб келади, микрооператив усул эса 10% ёки ундан кўп.

Тажрибали шифокор назорати остида лапароскопия, шунингдек, лимфа томирлари, артерияларнинг шикастланиши ва мояклар ёки эпидидимиснинг орхити шаклида тез-тез учрайдиган асоратлар пайдо бўлишини истисно қилади.

Қўшимча афзаллик: фақат бу усул гаровни аниқлашга имкон беради - қон оқимининг йўлларини четлаб ўтиш, бу аралашувнинг бошқа усуллари (шу жумладан микрооператив) билан камдан-кам ҳолларда аниқланиши мумкин.

Операциядан кейин касалхонада узоқ вақт қолиш шарт емас - еркак ертаси куни уйига кетиши мумкин. Биринчи кунида беморда енгил оғриқ синдроми мавжуд бўлиб, у минимал ён таъсирга эга бўлган оғриқ қолдирувчи воситалар билан осонгина тўхтатилади (анъанавий аралашув усулларидан кейин буюрилган кучли аналжезиклар ўрнига).

Операциядан кейин кузатилиши керак бўлган чекловларнинг кичикроқ рўйхатига қарамай, жисмоний фаолият фақат қисман чиқариб ташланади.

2 ҳафтадан сўнг - асоратлар бўлмаса - енгил жисмоний фаолиятга рухсат берилади: тез юриш, сузиш, гимнастика, велосипедда юриш. Тиббий муассасадан чиқарилган кундан бошлаб 21 куннинг охирида фаол спорт билан шуғулланиш мумкин

 Варикосел учун терапевтик чора сифатида лапароскопик аралашув устувор танловдир. Паст такрорланиш даражаси ва тез мослашиш жараёни лапароскопияни сперматик симнинг варикоз томирларини тузатишнинг истиқболли усулига айлантиради.

 

Таққослаш параметрлари	Эндоскопик	Лапаротомия
Ўртача иш вақти	10-45 дақиқа	10-45 дақиқа
Операциядан кейинги оғриқ синдроми		1-2 кун
Операциядан кейинги фаол хаётга кайтиш	1кундан кейин	2-6 соатдан кейин
Касалхонада ётиш	1 кун	1-2 кун
Операциядан кейинги ёпишқоқлик эҳтимоли	Паст	Юқори
Реабилитация даври, тўлиқ ҳаёт тарзига қайтиш	2 ҳафта	1 ойгача
Кесилган чурралар эҳтимоли	Паст	Юқори